Skattafslættir eins og þeir um að stofna til séreignarsparnaðar eru algengir. Sem dæmi má nefna skattafslátt til einstaklinga vegna kaupa á hlutabréfum og skattafslætti til fyrirtækja sem vilja reka stóriðjuver hér á landi eða taka upp kvikmyndir í íslensku umhverfi.
Með skattafslætti vegna séreignarsparnaðar er stefnt að mikilvægum þjóðfélagslegum markmiðum eins og að efla innlendan sparnað, auka eftirspurn eftir ríkisskuldabréfum og lækka vexti.
Undantekning frá þeirri reglu að skattafsláttur komi ekki síðar niður á þeim sem hans njóta snýr ekki að stóriðjuverum eða kvikmyndamógúlum. Hún snýr að fólki 60 ára og eldra sem öðlast hefur heimild til að taka út séreignarsparnað. Gagnvart þessu fólki er höfð uppi hörð skattkrafa. Hún felst í að skattleggja séreignarsparnað eins og hann væri launatekjur. Hann er það ekki. Hann er eign.
Tekjur eru eins og straumvatn, eignir eins og stöðuvatn. Eignir sæta annars konar skattlagningu en tekjur og standa skýr rök til þess. Séreignarsparnaður stendur saman af sparnaðargreiðslum og ávöxtun þeirra. Drýgstur hluti eignarinnar á rót að rekja til ávöxtunar yfir langan tíma.
Ríkið viðurkennir séreignarsparnaðinn sem eign. Hún er varin fyrir kröfuhöfum. Lög heimila að ráðstafa séreignarsparnaði skattfrjálst inn á húsnæðislán. Þeir sem huga að íbúðarkaupum geta fengið séreign útborgaða skattfrjálst upp í fyrstu greiðslu.
Séreignarsparnaðurinn er skattlagður eins og hann væri tekjur. Þrepin í tekjuskatti eru 31,5%, 38% og 46%. Skattur af fjármagnstekjum er 22%. Skattframkvæmd sem leggur skatt á eign sem hún væri tekjur stenst ekki.
Fólki er mismunað eftir tekjum við skattlagningu á séreign sinni. Þeir sem falla undir ákvæði um íbúðarkaup sleppa við skattinn. Á jafnræðisreglan ekki við nema stundum?
Fólkið 60+ býr við ofsköttun og mismunun við skattlagningu séreignarsparnaðar. Hversu lengi á þetta að standa?
Höfundur er hagfræðingur og fyrrverandi Alþingismaður.
