Landsréttur staðfesti þann 18. nóvember dóm Héraðsdóms Reykjavíkur að smálánafyrirtækið eCommerce hafi í rétti til þess að vitna til danskra laga í lánssamningum sínum, enda væri það danskt félag. Í dönskum lögum eru engin lög um hámarks lántökukostnað, ólíkt því í þeim íslensku.
Aðdraganda málsins má rekja til þess að árið 2019 komst Neytendastofa að þeirri niðurstöðu að lán danska félagsins eCommerce væru ólögleg þar sem lánssamningar vísuðu til þess að dönsk lög ættu að gilda um lánastarfsemina.
Neytendastofa var dæmd til þess að greiða eCommerce samtals tvær milljónir í málskostnað fyrir héraðsdómi og Landsrétti.
eCommerce hefur rekið fyrirtækin Hraðpeningar, Kredia, Múla og fleiri vörumerki.
Neytendastofa taldi íslensk lög gilda
Neytendastofa taldi að íslensk lög ættu að gilda um starfsemina en þar eru ákvæði um hámarks lántökukostnað, ákvæði sem eru ekki í dönskum lögum.
eCommerce kærði niðurstöðu Neytendastofu til áfrýjunarnefndar neytendamála, sem staðfesti fyrri niðurstöðu. Félagið ákvað því að bera úrskurðinn undir dómstóla sem hafa nú dæmt félaginu í vil og fellt úrskurð Neytendastofu úr gildi. Endanlegur dómur sé þess efnis að lánin voru lögmæt.
„Það sem við vissum allan tímann og fullyrtum var rétt. Smálán veitt af dönsku fyrirtæki heyrðu undir dönsk lög og voru lögleg allan tímann á Íslandi eins og annars staðar í Evrópu,“ segir Haukur Örn Birgisson hæstaréttarlögmaður sem flutti málið fyrir hönd eCommerce, í fréttatilkynningu.
Félagið neyddist til að hætta rekstri
Í tilkynningunni segir að mikið tjón hafi hlotist af því að félagið hafi þurft að una niðurstöðu Neytendastofu og breyta viðskiptamódeli sínu.
„Ákvarðanir Neytendastofu eru stjórnvaldsákvarðanir þar sem hægt er að sekta ef ekki er farið eftir ákvörðunum. Öll útistandandi lán voru því endurreiknuð og lækkuð til að koma í veg fyrir sektir ásamt því að ný lán voru með lægri kostnaði en fyrir,“ segir í tilkynningunni.
Þar segir einnig að Neytendasamtökin, VR og hinir ýmsu stjórnmálamenn hafi beitt sér fyrir því að samstarfsaðilar þessara fyrirtækja myndu hætta samstarfi, enda væri starfsemin ólögleg að þeirra mati.
Að lokum neyddist félagið til þess að hætta rekstri og lánasafnið var selt til innheimtufyrirtækis.
„Það sem þetta mál hefur haft í för með sér er að rekstur fyrirtækis sem stundaði lögleg viðskipti lagðist af og löglegt kröfusafnið var selt til innheimtufyrirtækis. Ýmsir aðilar fóru fram úr sér í umræðunni og nú liggur fyrir að ekki var innistæða fyrir yfirlýsingum þeirra,“ segir Haukur.
„Þarna hefur því orðið mikið tjón fyrir aðila sem var hafður að rangri sök. Næstu skref hljóta að felast í því að sækja bætur fyrir tjón sem hefur hlotist, á hendur þeim aðilum sem bera ábyrgð á tjóninu,“ bætir hann við.
