Samkvæmt nýbirtum kortaveltugögnum Seðlabankans nam velta innlendra greiðslukorta um 111 milljörðum. í desember síðastliðnum. Þetta svarar til nær 17 prósenta aukningar frá sama mánuði í fyrra og 7 prósenta aukningar frá sama mánuði árið 2019. Sé tekið tillit til verðlags- og gengisbreytinga jókst kortavelta hins vegar um ríflega 14 prósent í desember 2021 samanborið við sama mánuð 2020. Einkaneysla landans hefur því tekið vel við sér á milli ára þrátt fyrir að faraldurinn hafi litað allt síðasta ár líkt og árið á undan.
Enn mælist gríðarlegur munur á þróun kortaveltu innanlands og erlendis líkt og hefur verið raunin frá því apríl 2021. Í desember jókst kortavelta innanlands um tæp 7 prósent á meðan kortavelta erlendis jókst um tæplega 84 prósent að raunvirði frá sama mánuði 2020. Um afar óvenjulegar aðstæður er að ræða þar sem lítið var um ferðalög stærstan hluta ársins 2020. Útlit er fyrir álíka vöxt á næstunni en það veltur á hver þróun faraldursins verður um allan heim.
Ferðahugur í landanum
Í sundurliðuðum kortaveltugögnum sem Rannsóknasetur verslunarinnar tekur saman má í desember eðlilega finna mikla aukningu í jólatengdri neyslu. Alls var um 62 prósent allrar kortaveltu í desember í verslun á móti 38 prósent sem eytt var í þjónustu. Segja má að verslun í nær öllum flokkum hafi aukist á milli mánaða enda er desembermánuður oftar en ekki stærsti útgjaldamánuður heimilanna. Mest var aukningin á milli mánaða í flokkunum bóka-, blaða- og hljómplötuverslanir (64,5 prósent), áfengisverslanir (63,2 prósent) og fataverslanir (53,6 prósent).
Segja má að faraldurinn hafi skipað stærri sess í okkar lífi í desember 2020 en í nýliðnum desember. Þetta má sjá í kortaveltu tengdri ferðaskrifstofum og skipulögðum ferðum sem jókst um 285 prósent milli ára. En líkt og sést á myndinni hér að neðan hafa þær fjárhæðir sem varið er í ferðaskrifstofur og skipulagðar ferðir tekið að hækka á ný eftir faraldurinn.
Aðrir liðir sem vekja athygli er meiri eyðsla í tónleika, leikhús og aðra viðburði sem jókst um 123 prósent milli ára, ásamt hótelgistingu þar sem vöxturinn var um 113 prósent. Íslendingar hafa því verið duglegir að skella sér í frí og á ýmis konar viðburði í nýliðnum mánuði samanborið við jólamánuðinn 2020.
Vöxtur einkaneyslu töluvert meiri en útlit var fyrir í fyrstu
Þessar tölur gefa að mati hagfræðideildar Íslandsbanka góð fyrirheit um stöðu einkaneyslu hér á landi þar sem kortaveltan gefi góða vísbendingu um þróun einkaneyslunnar. Árið 2020 dróst einkaneyslan saman um 3 prósent að raunvirði frá árinu á undan en þróun einkaneysluvaxtar hefur verið vonum framar á árinu 2021. Á fyrstu 9 mánuðum þess árs jókst einkaneyslan um 5,4 prósent og miðað við kortaveltu undanfarinna mánaða eru líkur á að vöxturinn reynist jafnvel enn meiri á árinu öllu.
Íslandsbanki telur aðra hagvísa einnig benda til þess að frekari einkaneysluvöxtur sé í kortunum. Atvinnuleysi hefur minnkað umtalsvert, Væntingavísitalan mælist há og kaupmáttur launa hefur vaxið töluvert undanfarið ár þrátt fyrir að verðbólga hafi verið með mesta móti. Þróun einkaneyslu skiptir miklu máli fyrir hagvöxt hérlendis. Í Morgunkorni Íslandsbanka segir að neysluvilji almennings sé töluverður byggt á nýjustu gögn um kortaveltu. Talið er líklegt að þessi þróun einkaneysluvaxtar muni halda áfram á þessu ári og vonir standi til að áhrif Kórónukreppunnar á eftirspurn heimila fjari endanlega út nýju ári og að framhald verði á því vaxtarskeiði sem hófst á síðasta ári.
