Vinnumálastofnun spáir því að almennt atvinnuleysi aukist í janúar og verði á bilinu 11,3 prósent til 11,7 prósent. Almennt atvinnuleysi mældist 10,7 prósent í desember og jókst því aðeins um 0,1 frá því í nóvember.
Unnur Sverrisdóttir, forstjóri Vinnumálastofnunar, segir í samtali við Fréttablaðið að spár stofnunarinnar um aukið atvinnuleysi í janúar haldist í hendur við árstíðabundið atvinnuleysi.
„Við erum ekki endilega að spá fleiri uppsögnum. Það er alltaf hækkun á atvinnuleysi í janúar, meira að segja í mestu góðærum eykst atvinnuleysi í janúar. Það dettur til dæmis mikið niður í byggingariðnaði sem hefur mikið að segja," segir Unnur.
Spár stofnunarinnar taki því fremur tillit til þessa en að fleirum verði sagt upp. „ Eins og staðan er núna er erfitt að spá fyrir um hvort að áhrif Covid-19 á vinnumarkaðinn hafi náð hámarki. Við þurfum að skoða janúarmánuð til að segja til um það," bætir Unnur við.
Almennt atvinnuleysi var sem fyrr segir 10,7 prósent í desember og jókst úr 10,6 prósent í nóvember, en atvinnuleysi jókst mun meira á milli mánuðina þar á undan. Það mældist 9,9 prósent í október, 9,0 prósent í september og 8,5 prósent í ágúst. Atvinnuleysi tengt minnkuðu starfshlutfalli var svipað í desember og í nóvember eða um 1,4 prósent.
Unnur segir að þetta hafi verið í takt við spár stofnanarinnar.
„Við bjuggumst ekki við að atvinnuleysi myndi aukast mikið í desember. Desember er ekki slæmur mánuður, það er alltaf einhver tilfallandi vinna í boði sem tengist jólunum og verslun."
Erlendir ríkisborgarar muni halda þetta út
Hlutfall erlendra ríkisborgara á atvinnuleysisskrá er nú um 41 prósent af heildaratvinnuleysi. Erlendir atvinnuleitendur í almenna atvinnuleysiskerfinu voru 8.728 í lok desember. Flestir erlendir ríkisborgarar á atvinnuleysisskrá án minnkaðs starfshlutfalls komu frá Póllandi eða 4.262 sem er um helmingur allra erlendra ríkisborgara á atvinnuleysisskrá. Því næst koma Litháar, Lettar og Rúmenar en færri af öðrum þjóðernum. Stór hluti þessa fólks starfaði hjá fyritækjum í ferðaþjónustu.
Unnur á ekki von á því að atvinnuleysi meðal erlendra ríkisborgara eigi eftir að aukast.
„Þetta hefur verið prósentan í langan tíma og ég býst ekki við að hlutur þeirra aukist til muna héðan í frá."
Aðspurð segist hún ekki eiga von á því að erlendir ríkisborgarar muni flytja úr landi vegna ástandsins.
„Þetta er auðvitað mikið af fólki sem er án atvinnu núna en það sem gerðist í fjármálahruninu 2008 var að mikið af atvinnuleysi hérlendis var flutt út. Þá fluttu bæði Íslendingar og erlendir ríkisborgarar til útlanda og fengu vinnu í Noregi og annars staðar. Það er allt annað ástand núna, það er sama staðan alls staðar og erfitt að fá vinnu hvert sem þú ferð. Ég held að fólk sé hreinlega að vonast til að fá sömu störfin aftur þegar þetta ástand líður hjá. Þegar við förum að spyrna okkur frá botninum og fólk fer að ferðast á ný," segir Unnur.
Færri auglýst störf í janúar
Alls komu inn 118 ný störf sem auglýst voru í vinnumiðlun hjá Vinnumálastofnun í desember. Unnur segir að líkt og með atvinnuleysið þá sé iðulega munur á desember og janúar.
„Það eru yfirleitt mun færri störf auglýst á fyrstu mánuðum ársins. Við hjá Vinnumálastofnun höfum farið í átak að auglýsa úrræðið um ráðningarstyrki, þannig að atvinnurekendur geti ráið til sín fólk sem er á atvinnuleysisbótum með styrk frá Vinnumálastofnun. Við vonumst til að þetta muni bjóða upp á fleiri störf næstu mánuðina," segir Unnur að lokum.
Skýrslu Vinnumálastofnunar um vinnumarkaðinn í desember 2020 er hægt að nálgast hér.
