Ljóðskáldið Sunna Dís Másdóttir hlaut um helgina Ljóðstaf Jóns úr Vör 2023 fyrir ljóðið „Á eftir þegar þú ert búin að deyja“ auk þess sem hún fékk viðurkenningu í sömu keppni fyrir ljóðið „Villisveppir í Pripyat“. Sunna Dís er rithöfundur, gagnrýnandi og þýðandi og meðlimur í skáldakollektífinu Svikaskáldum.
Hvernig var tilfinningin þegar þú fréttir þetta?
„Ég er svolítið á bleiku skýi, þetta var bara ótrúlega gaman. Hún stóð sig reyndar svo vel, Kristín Svava sem var formaður dómnefndar, þegar hún hringdi að ég hélt fyrst að hún væri að hringja til að skamma mig yfir einhverju, hún var svo alvarleg,“ segir Sunna og hlær. „Þetta kom mér alveg tvöfalt á óvart.“
Að sögn Sunnu var verðlaunaljóðið búið að liggja ofan í skúffu í dágóðan tíma áður en hún dró það fram og sendi í keppnina í haust.
„Þetta er svona fimm ára gamalt ljóð og hitt sem ég sendi og fékk viðurkenningu líka er enn þá eldra. En svona er þetta ferli oft, maður skrifar eitthvað og stingur ofan í skúffu og svo tekur maður það upp aftur og fiktar aðeins í því. Frumútgáfan er alveg fimm ára en svo er ég búin að koma aftur að því og leika mér aðeins að því,“ segir hún.
Ég er svolítið á bleiku skýi, þetta var bara ótrúlega gaman.
Dýrmæt og falleg stund
Sunna sendi í haust frá sér sína fyrstu ljóðabók sem ber titilinn Plómur. Spurð um hvort sigurljóðið sverji sig í ætt við þá bók segir Sunna það gera það að vissu leyti.
„Sigurljóðið er rosalega persónulegt og beint upp úr minni reynslu. Það eru náttúrlega svona prósaljóð líka í Plómum, ég hef mjög gaman af því formi, að leika mér aðeins með flæði og hrynjandi í þessum prósaramma,“ segir hún.
Hvað fjallar ljóðið Á eftir þegar þú ert búin að deyja um?
„Frumútgáfan varð til mjög snemma eftir að föðuramma mín dó. Mér finnst ég hafa verið svo heppin og lánsöm að hafa fengið að vera mikið með henni síðustu dagana. Við sátum mikið saman fjölskyldan og ég las fyrir hana ljóð úr bókinni hans Sigurðar Pálssonar sem var þá nýfallinn frá. Þetta var eitthvað svo ótrúlega dýrmæt og falleg stund og eitthvað sem ég hafði aldrei upplifað áður, að fá að fylgja manneskju í dauðann. Það snerti mig rosalega djúpt að fá að taka þátt í því með fjölskyldunni.“
Innblásin af Tsjernobyl
Eins og áður sagði fékk Sunna Dís ekki aðeins fyrstu verðlaun í ljóðasamkeppninni heldur hlaut hún einnig viðurkenningu fyrir ljóðið Villisveppir í Pripyat sem hún skrifaði fyrir sjö árum.
„Það sprettur upp úr því að ég hnaut um svo rosalegar ljósmyndir frá Prypjat, borginni við Tsjernobyl. Þær höfðu svo mikil áhrif á mig og ég skrifaði upp úr því. Það er annað ljóð sem maður tekur upp aftur og aftur og svo núna þegar ég kom að því þegar ég ætlaði að fara að senda það inn í keppnina þá var það búið að öðlast einhverja svona aukamerkingu sem var ekki endilega til staðar fyrst. Sem er svo áhugavert, hvernig tíminn einhvern veginn víkkar og stækkar ljóðin,“ segir Sunna og vísar þar til stríðsins í Úkraínu.
Finnst þér mikilvægt að leyfa ljóðunum þínum að gerjast og vaxa með tímanum?
„Stundum og stundum ekki. Ég er náttúrlega líka rosa mikið fyrir kraftinn í þessu hráa sem við erum svolítið að vinna með í Svikaskáldum, að vera einhvern veginn í frumkraftinum. En þessi tvö höfðu alla vega gott af því, ég held að það hafi styrkt þau bæði að fá að gerjast aðeins og hvíla sig og að ég kæmi nokkrum sinnum að þeim aftur.“
Byr undir báða vængi
Ljóðstafur Jóns úr Vör hefur verið veittur árlega af Kópavogsbæ síðan 2001 í minningu skáldsins sem lést 2000. Auk Sunnu Dísar hlutu ýmis önnur skáld verðlaun og viðurkenningu í keppninni, þar á meðal Solveig Thoroddsen sem hlaut 2. verðlaun fyrir ljóðið „Lok vinnudags í sláturtíð“ og Helga Ferdinandsdóttir sem hlaut 3. verðlaun fyrir ljóðið „Annað líf“. Samhliða keppninni eru veitt verðlaun í Ljóðasamkeppni grunnskóla Kópavogs.
Eru svona keppnir mikilvægar fyrir ljóðskáld?
„Já, mér finnst það bara ótrúlega mikilvægt og mér fannst þetta líka bara eitthvað svo flott athöfn. Það var svo vel að þessu öllu staðið og svo gaman að heyra öll þessi ljóð lesin upp sem fengu viðurkenningar, líka í Ljóðasamkeppni grunnskólanna sem er náttúrlega þarna á sama tíma. Það gerir held ég alveg ótrúlega mikið fyrir samfélag skrifandi fólks að hafa svona keppnir.“
Hvað er næst á döfinni hjá þér?
„Ég er að vinna í handriti sem hefur verið að malla í svolítinn tíma og ég finn að nú er ég bara æst í að geta hellt mér í það af fullum krafti. Maður fær svona einhvern byr undir báða vængi, mér líður alla vega þannig. Nú þarf ég bara að hreinsa borðið af öðrum verkefnum og einhenda mér í þetta.“
Á eftir þegar þú ert búin að deyja
Á eftir þegar þú ert búin að deyja ætla ég að taka þig með mér héðan, sveipa um þig dimmrauða teppinu sem þú felur þig undir, hylja þig nepalskri jakuxaull og stinga tönnunum þínum í vasann. Vatnið drýpur úr svampinum á náttborðinu. Hann er tannholdsbleikur á hvítum pinna og þú læsir kjálkunum um hann eins og ungbarn um móðurbrjóst þegar hann strýkst við varir þínar. Fyrsta viðbragðið er það síðasta sem hverfur. Á eftir þegar þú ert búin að deyja förum við í sirkus og borðum kandíflos sem límist í góminn klístrast við tannholdið spunninn sykur á pappírsvafningi, hann leysist upp á tungunni eins og tíminn og ég rétti þér tennurnar og sé hendur þínar verða fleygar á ný.
-Sunna Dís Másdóttir
