Píanóstjarnan Jamie Cullum kemur fram á tónleikum í Eldborg 15. mars. Jamie er einn vinsælasti tónlistarmaður sinnar kynslóðar og plata hans Twentysomething gerði hann að mest selda djasstónlistarmanni Bretlands þegar hún kom út 2003. Jamie var staddur á heimili sínu í Bretlandi þegar blaðamaður náði tali af honum og kvaðst vera spenntur að koma aftur til Íslands en hann spilaði síðast í Hörpu árið 2011.
„Ég er mikið til heima um þessar mundir að semja tónlist og er ekki svo mikið að túra. Raunar eru tónleikarnir mínir á Íslandi einstakt tilvik. Ég var í viðtali í útvarpinu þar sem ég var spurður að því hvar í röðinni Ísland væri í túrnum og svaraði að þetta væri eiginlega bara Ísland. Við erum í raun bara að koma af því okkur langaði til þess,“ segir Jamie.
Heillaður af Íslandi
Þú spilaðir síðast á Íslandi fyrir rúmum áratug, hvað fékk þig til að vilja koma aftur?
„Ég hafði mjög gaman af þeim tónleikum. Í fyrsta lagi er Harpa frábær tónleikastaður, virkilega fallegt tónleikahús sem er gaman að spila í og með æðislegan hljómburð. Ég varð virkilega heillaður af Íslandi og mér finnst maður komast mjög nálægt innsta kjarna plánetunnar á Íslandi. Það hljómar kannski eins og klisja en fyrir gest eins og mig þá varð ég virkilega heltekinn og innblásinn af landinu. Við ætlum að koma daginn fyrir og dvelja aðeins lengur en við þurfum fyrir tónleikana.“
Spurður um hvers konar efni áhorfendur geta búist við að heyra segist Jamie ætla að spila blöndu af frumsömdu efni og þekktum ábreiðum eins og hans er von og vísa.
„Í ljósi þess að fyrsta platan mín sem gefin var út af stóru plötufyrirtæki kom út fyrir tuttugu árum þá hef ég verið að heimsækja alla kima tónlistar minnar undanfarið. Allt frá upphafi til dagsins í dag, þannig að þetta verður sannkallaður þverskurður alls sem ég hef gert undanfarna tvo áratugi,“ segir hann.
Mér finnst Twentysomething hljóma eins og káti og æsti ungi maðurinn sem ég var á þeim tíma. Ég held að hún nái því mjög vel.
Erfitt að horfa til baka
Twentysomething eða Tuttuguogeitthvað var þriðja stúdíóplata Jamie Cullum og skaut honum upp á stjörnuhimininn þegar hún kom út haustið 2003 og hefur síðan þá selst í nokkrum milljónum eintaka. Cullum segir að til standi að endurútgefa plötuna á vínyl í tilefni tuttugu ára afmælis hennar.
„Það er erfitt fyrir mig að horfa til baka af því að sem skapandi manneskja þarf maður að geta greint á milli þess sem var best heppnað markaðslega séð og því sem manni finnst vera best heppnað listrænt séð. Mér finnst Twentysomething hljóma eins og káti og æsti ungi maðurinn sem ég var á þeim tíma. Ég held að hún nái því mjög vel og upptökustjórinn Stewart Levine hjálpaði virkilega við að fanga eitthvað sem var bara partur af tíðarandanum.
Ég var svo hrekklaus og spenntur og dróst að djasstónlist en líka Radiohead og Jimi Hendrix, það náðist að fanga allt þetta á plötuna á hátt sem ég gæti ekki gert núna af því ég er annar maður í dag. Listrænt séð finnst mér ég líka vera orðinn miklu betri píanóleikari, söngvari og lagahöfundur en ég var þá,“ segir Jamie.
Algjör fertugsplata
Þótt Jamie sé kominn annað segist hann gera sér grein fyrir því að margir haldi enn upp á Twentysomething enda er hann sjálfur mikill tónlistarunnandi sem hefur gaman af fyrstu plötum listamanna. Spurður um hvort hann telji sig hafa þroskast mikið sem listamaður undanfarin tuttugu ár segir Jamie: „Já, fjandinn hafi það, ég vona það alla vega.“
Er kominn tími á framhald? Myndir þú íhuga að gera plötuna Fortysomething, eða Fjörutíu og eitthvað, núna?
„Guð minn góður, ég held að síðasta platan mín sé algjör fjörutíu og eitthvað-plata miðað við það sem ég samdi fyrir hana. En mér finnst alltaf betra að horfa fram á við af því það er í raun eina leiðin til að ná einhverjum framförum. Ég er ekki einhver sem finnst gaman að endurheimsækja hluti, það kemur alla vega ekki náttúrulega til mín, vegna þess að ég er fyrst og fremst tónlistarmaður og lagahöfundur. Að feta gamlar slóðir finnst mér ekki vera framför persónulega, kannski eru einhverjir sem hafa gaman af því en ég vil frekar bara halda áfram.“
Mér finnst alltaf betra að horfa fram á við af því það er í raun eina leiðin til að ná einhverjum framförum.
Tónlistarmaður og útvarpsmaður
Jamie Cullum hefur haldið úti vikulegum djassþætti á BBC Radio 2 síðan 2010 þar sem hann fær til sín góða gesti úr tónlistarheiminum. Hann segir djassheiminn í dag vera mjög frjósaman og fjölbreyttan.
Hvað eru eftirminnilegustu augnablikin úr þættinum þínum og eftirminnilegustu gestirnir?
„Þau eru svo mörg. Til dæmis að fá að vera einn af þeim fyrstu til að spila fólk eins og Gregory Porter, Jacob Collier og Lady Blackbird í útvarpinu, tónlistarmenn sem hafa síðan vakið athygli í meginstraumnum og gert mjög góða hluti. Að takast að varpa ljósi á eitthvað sem er gott og að sjá það ná árangri lætur manni líða eins og maður sé að gera eitthvað gott fyrir tónlistarsamfélagið og gerir manni kleift að baða sig í hæfileikum annarra.
Það er mikil gjöf að geta notið þess þegar öðrum gengur vel í stað þess að verða afbrýðisamur og líða eins og það láti þig líta illa út. Að vinna í útvarpi gefur manni tækifæri til að njóta velgengni og hæfileika annarra og það finnst mér vera góð leið til að lifa lífinu.“
Ný plata á leiðinni
Jamie Cullum er að mestu leyti sjálflærður tónlistarmaður en kveðst þó hafa byrjað að sækja sér einkatíma í píanóleik í Covid-faraldrinum, innblásinn af börnunum sínum.
Finnst þér námið hafa breytt því hvernig þú nálgast tónlist?
„Nei, það hefur bara gefið mér fleiri liti til þess að mála með og gert mig auðmýkri. Af því að þegar maður lærir eitthvað og sér fólk sem er virkilega hæfileikaríkt þá áttar maður sig á því hversu mikið það hefur þurft að hafa fyrir því.“
Síðasta stúdíóplata Jamie er jólaplatan The Pianoman at Christmas sem kom út 2021. Spurður um hvort von sé á nýrri plötu segir hann:
„Já, ég er að vinna í henni akkúrat núna. Það er bókstaflega það sem ég er að fara að gera þegar við klárum þetta spjall. Hún er á leiðinni, ég veit ekki hvenær hún verður tilbúin en hún er á leiðinni og ég er ánægður með það sem er komið hingað til.“
Mikilvægt að njóta tónlistarinnar
Hvaða ráð myndir þú gefa ungum tónlistarmönnum sem eru að stefna á atvinnumennsku í tónlist?
„Fyrst og fremst myndi ég segja að það sé mikilvægt að þú gerir tónlist sem þú getur virkilega staðið með. Það hljómar kannski augljóst en það kemur á óvart hversu mikið af fólki hefur áhyggjur af því hvort einhver ákveðin manneskja vilji hlusta á tónlistina þeirra og hvort það sé líklegra að þau fái plötusamning ef þau spili ákveðna týpu af tónlist. Vandamálið við það er í fyrsta lagi að ef þú nærð árangri þannig þá ertu fastur með eitthvað sem þú hefur ekki fulla trú á, starfið er mun erfiðara en fólk heldur og sérstaklega ef þú elskar það ekki. Og í öðru lagi þá gefur það þér ekki möguleikann á framförum og langlífi í bransanum.“
Jamie bætir því við að honum finnist það vera merki um árangursríkan tónlistarferil þegar tónlistarmenn hafi ánægju af því sem þeir gera eftir mörg ár í bransanum.
„Maður á alltaf að reyna að hafa gaman af því sem maður er að gera af því áhorfendur bregðast við því. Ef þeir sjá eða heyra að þú virkilega elskar það sem þú ert að gera og ert með djúpa tengingu við það þá er líklegra að þú náir árangri,“ segir Jamie.
