Sýningin Allt sem sýnist – raunveruleiki á striga 1970-2020 stendur yfir á Kjarvalsstöðum. Þar eru sýnd verk sem fást við raunveruleikann eða einhverja mynd hans. Átján listamenn eiga þar verk. Yngsti listamaðurinn á sýningunni er Helena Margrét Jónsdóttir (1996) og Þuríður Sigurðardóttir (1949) er elst þeirra kvenna sem eiga verk á sýningunni.
Helena útskrifaðist úr Listaháskólanum í fyrra. Útskriftarsýning Listaháskólans var haldin fyrir ári og í sama sal og verk Helenu eru nú til sýnis. Hún segir það ákaflega mikinn heiður að eiga verk á sýningunni og vera í svo frábærum hópi listamanna.
Áhugi hennar á myndlist vaknaði snemma: „Það er allt mömmu að þakka eins og flest. Hún setti mig á námskeið fyrir sex ára börn í Myndlistarskólanum í Reykjavík og allan grunnskólann og menntaskólann var ég þar á námskeiðum. Ég fór síðan á sjónlistarbraut í Myndlistarskólanum og þaðan fór ég í bachelornám við Konunglega Listaháskólann í Haag. Ég tók eitt og hálft ár þar til að læra betur ýmis tæknileg atriði. Hollendingar eru þekktir fyrir mikla málaralist en í skólanum áttaði ég mig á því að það ríkti ekki mikil hrifning gagnvart því að mála í raunsæisstíl, það var fremur verið að losa sig við þá hefð. Þannig að ég fékk að skipta og kláraði gráðuna í Listaháskólanum.“
Þyrsti í að vita meira
Þuríður, sem er landsþekkt söngkona, segist alltaf hafa málað. „Eina námið sem mig langaði í var myndlistarnám en það var ekki í boði af ýmsum ástæðum, svo ég byrjaði að syngja. Ég málaði í frístundum en þegar ég átti strákana mína þá hætti ég. Ég gleymdi mér svo mikið við að mála að ég hefði orðið óhæf móðir hefði ég haldið því áfram,“ segir hún og hlær. „Þegar þeir fóru að vaxa úr grasi fór myndlistin aftur að kalla á. Ég vissi að mér yrðu á mistök þegar ég var að teikna og mála en vissi ekki hvernig ég ætti að leiðrétta þau. Mig þyrsti í að vita meira um málaralistina og langaði til að kafa dýpra. Ég sagði við manninn minn: Ég held að ég verði geðillt gamalmenni ef ég læt ekki reyna á þetta. Ég fór í Myndlista- og handíðaskólann og útskrifaðist úr myndlistardeild Listaháskólans 2001.“
Hún segist alltaf hafa verið höll undir raunsæið. „Þegar ég var í skólanum þá var málverkið ekki hátt skrifað, innsetningar, gjörningar og vídeólist þóttu mun merkilegri. Útskriftarverkefnið mitt voru málverk í raunsæisstíl um hluti sem höfðu þjónað hlutverki sínu og misst gildi sitt. Ég þurfti að berjast fyrir þessu verkefni en var svo heppin að Birgir Andrésson kenndi mér einn kúrs og tók slaginn með mér.“
Andstæður í sköpun
Helena málar olíu á striga. „Ég vinn verkin fyrst í photoshop en þar er byggt á sömu lagskiptingum og olíuverk. Það er auðvelt og fljótlegt að búa til mynd í forritinu en að flytja hana með olíu á striga sem er miklu hægara ferli. Ég hef mjög gaman af þessum andstæðum í sköpuninni.“
Myndefnið er hversdagurinn. „Það er mikið af mér í myndunum og ég set líka í þær litla muni, til dæmis paprikustjörnur og verðlaunagripi. Þetta eru raunsæ verk í bland við stafrænt abstrakt.“
Verk hennar á sýningunni eru fimm. „Þau fjalla um það að reyna að gera vel við sig en þvælast um leið fyrir sjálfum sér og þurfa svo að greiða úr flækjunni sem maður skapaði sjálfur,“ segir Helena.
Pólitísk verk
Olíumálverk Þuríðar á sýningunni eru á tveimur veggjum. Annars vegar eru þar fimmtán verk frá útskriftarsýningunni fyrir nítján árum sem sýna hluti sem tilheyra heimilinu og hins vegar þrjú ný verk, máluð á þessu ári. Nýju verkin sýna skriðjökla og má segja að verkin séu beint framhald af bráðnandi jöklum sem hún sýndi á síðasta ári. Jöklar og ísjakar hafa verið henni hugleiknir að undanförnu og það sem er að gerast í umhverfinu vegna loftslagsbreytinga.
„Fljótlega eftir að ég útskrifaðist fór ég að mála gróður og þá oftast í nærmynd. Segja má að með skriðjöklunum á sýningunni fari ég út fyrir þann ramma. Ég held ég geti sagt að öll mín verk séu máluð af náttúru- og umhverfissinna og það er töluverð pólitík í þeim þótt ég hafi ekki haft hátt um það. Bráðnun jökla er ógnvænleg og þau umhverfisáhrif sem við stöndum frammi fyrir. Þó er í einni myndinni hvönn fyrir framan skriðjökulinn og það má kannski eygja von í því,“ segir Þuríður.
