Annþór Kristján Karlsson er nýjasti gesturinn í podcasti Sölva Tryggvasonar. Annþór, sem var í áraraðir þekktur fyrir að vera einn alræmdasti glæpamaður Íslands lýsir því meðal annars í þættinum að það hafi komið fyrir oftar en einu sinni að lögreglan hafi bent fólki á að leita til sín vegna skulda, þegar úrræði fólks til að innheimta peningana voru ekki til staðar í kerfinu.
„Það hefur alveg gerst já. Algengustu skuldirnar og hæstu fjárhæðirnar í handrukkunum á Íslandi eru tilvik þar sem fólk situr eftir með sárt ennið eftir kennitöluflakk eða annað slíkt í verktakabransanum.
Stundum er fólk kannski að fara að missa íbúðina sína eða er með veð hjá foreldrum eftir að hafa verið svikið um háar upphæðir og svo er einhver bara að eyða þeim peningum. Það er auðvitað ekki rétt að handrukka, en kerfið okkar er oft gallað og fólk situr eftir og á bara rétt í eitthvað þrotabú eftir að hafa verið svikið.“
Verkefnunum rigndi inn eftir umfjöllun DV
Annþór segist hafa fengið inn á borð til sín gífurlegt magn af beiðnum eftir að hann varð þekktur og oft hafi upphæðirnar verið gríðarlega háar.
„Yfirleitt nennti maður ekki að hreyfa sig mikið fyrir minna en milljón, en þetta gat alveg farið upp í 30-40 milljónir. Það hefur tíðkast hér á landi að handrukkarinn tekur 50% af því sem hann nær í, enda lítur fólk oft á þetta sem tapað fé.
Það er ekkert mafíukerfi í þessu á Íslandi eins og fólk virðist oft halda og ekki einhver sérstök stéttskipting í glæpaheiminum. En eftir að DV fór að fjalla svona mikið um mig í kringum 2005 rigndi inn verkefnum hjá mér.“
Borgaði lögreglunni fyrir upplýsingar
Annþór segir að þegar hann hafi verið sem umsvifamestur í glæpunum hafi hann verið með tvo lögreglumenn sem hann borgaði mánaðarlega fyrir upplýsingar.
„Ég var á sínum tíma með tvo lögreglumenn sem ég borgaði alltaf pening mánaðarlega og þeir gáfu mér í staðinn upplýsingar. Ég var látinn vita ef það væri verið að hlera mig eða ef eitthvað sérstakt var í gangi í minn garð. Ég var látinn vita ef ég þyrfti að fara varlega.
Samskiptin áttu sér stað í gegnum óskráða síma sem var síðan hent. Ég borgaði þeim í peningum sem ég skildi eftir á ákveðnum stað. 100 þúsund krónur á mánuði. En ég tek það fram að ég er handviss um að langflestir lögreglumenn séu mjög gott og heiðarlegt fólk, sem vinnur vinnuna sína af heilindum. En eins og í öllum stéttum er misjafnt fólk innan um.“
Hann lýsir því í þættinum hvernig hann hafi versnað til muna sem glæpamaður eftir að hann fór fyrst í fangelsi.
„Ég byrjaði frekar seint í fíkniefnum miðað við félaga mína. Ég var 18-19 ára þegar ég byrjaði að nota spítt, en þá voru margir í mínum vinahóp löngu byrjaðir og margir komnir í að sprauta sig. Ég var búinn að fremja mjög mikið af minni glæpum þegar mér var stungið í fangelsi í fyrsta sinn. Bæði alls konar innbrotum og þjófnaði og mikið af slagsmálum. 1997 fór ég í fyrsta sinn í fangelsi fyrir innbrot, skjalafals, þjófnaði, líkamsárásir og fleira.
Þegar ég horfi til baka sé ég hvernig ég varð í raun mun forhertari og verri glæpamaður eftir að hafa setið inni. Ég fer inn í fangelsið sem smákrimmi og slagsmálahundur, en kem í raun út sem fullmótaður glæpamaður. Ég fékk sambönd inni í fangelsinu og lærði af þeim sem sátu inni og eftir að ég kom út byrja ég strax að flytja inn fíkniefni og varð mun skipulagðari í mínum glæpum.
Vonandi er þetta búið að breytast, en á þessum tíma var Litla Hraun ákveðinn glæpaskóli og ég hef alltaf sagt að ungir glæpamenn eigi ekki heima með eldri glæpamönnum í sama fangelsi.“
Upplifði ekki afleiðingar
Annþór segir að afbrotahegðun hans hafi byrjað strax í barnæsku.
„Ég endaði á unglingageðdeild 11 ára og eflaust hefði ég fengið allar greiningarnar í bókinni, en það var ekki þekkt þá eins og í dag. En ég var sendur þangað eftir að hafa verið rekinn úr Vesturbæjarskóla fyrir að kýla skólastjórann þegar ég var ellefu ára.
Þegar maður horfir til baka er náttúrulega augljóst að hegðun mín var gífurlega óeðlileg stras í barnæsku,” segir Annþór. Hann segist ekki hafa upplifað neinar afleiðingar.
„Ég er sá eini sem heiti þessu nafni á Íslandi og nafnið mitt vekur því strax hugrenningartengsl hjá fólki. Ég man eiginlega ekki eftir mér öðruvísi en að vera byrjaður að brjóta af mér. Mamma mín vildi allt fyrir mig gera og ég fékk aldrei neinar afleiðingar fyrir gjörðir mínar. Ég var strax í barnæsku orðinn rosalega frekur og það var alveg sama hvað frekjudósin vildi, hún fékk það.
Ég var byrjaður að berja hina krakkana í sandkassanum á rólo af því að ég vildi allar skóflurnar og svo hélt þetta bara áfram þegar ég byrjaði í skóla.
Ég var alltaf fljótur til að kýla og lemja krakka af því að ég fékk ekki það sem ég vildi eða eitthvað var ekki eins og ég vildi. Ég man eftir fyrstu skiptunum þegar mamma var kölluð niður í skóla af því að ég hafði lent í slagsmálum og hún sagði bara: „Nei hann Annþór Kristján gerir ekki svoleiðis.“
….og í fyrsta skipti sem löggan kom með mig blindfullan heim á barnsaldri þá rak mamma lögreglumennina bara í burtu og sagði þeim að vera ekki að angra son sinn og pantaði svo pizzu fyrir mig. Það hefði verið gott fyrir mig að fá einhverjar afleiðingar af gjörðum mínum eftir á að hyggja, en ég veit náttúrulega ekki hvort það hefði komið í veg fyrir að ég hefði orðið glæpamaður.
Það hefðu vel getað komið til aðrar ástæður fyrir því að ég hefði farið þessa braut, en þetta hjálpaði í það minnsta klárlega ekki til. En auðvitað get ég engum kennt um það öðrum en sjálfum mér hvernig ég hef lifað lífi mínu.“
Skilur að margir vilji ekki veita sínum líkum séns
Þegar talið berst að skipulagðri glæpastarfsemi er Annþór harður á því að margt sé öðruvísi hér á landi heldur en að fólk telji út frá umfjöllun fjölmiðla.
„Lögregluyfirvöldum og fangelsisyfirvöldum vantar fé og það virðist þurfa að ala á því að hér sé mjög skipulögð glæpastarfsemi, pólska mafían, litháíska mafían, Hells Angels, Banditos og fleira, til þess að fá meira fjármagn.
Á sama tíma eru bara allir í fangelsunum að spila saman körfubolta og skilja ekki hvað er verið að tala um. Auðvitað væri best að fjármagna þessa málaflokka bara betur án þess að þurfa að rökstyðja það með þessum hætti. Það eru ekki einhverjar mafíur sem eiga hinn og þennan markað í glæpum á Íslandi.
Í mínum huga er mafía eitthvað þar sem þú ert með stéttaskiptingu og mikið skipulag. Þó að það komi einhver glæpagengi hingað, þá þýðir það ekki að hér séu erlendar mafíur búnar að festa rætur.“
Annþór segist skilja það að margir séu ekki tilbúnir til að gefa mönnum eins og honum séns, jafnvel þó að þeir hafi þegar afplánað sína dóma.
„Ég á mína forsögu og það er fullkomlega eðlilegt að samfélagið taki mann ekki í sátt strax, jafnvel þó að maður sé búinn að afplána dóm. Ég er að fara að útskrifast úr byggingarfræði úr Háskóla Reykjavíkur um áramótin og er búinn að vera réttu megin við lögin í talsverðan tíma, en ég skil það vel að það séu ekki allir tilbúnir að taka mann í sátt.
Heilt yfir finnst mér fólk taka mér vel og fólk hugsar almennt að batnandi fólki sé best að lifa, en ég er búinn að gera allt of mikið af mér til að geta bætt upp fyrir það allt. Svo virkar þetta líka þannig að minni manns verður valfrjálst þegar maður er í svona miklu rugli og ég man ekki nema hluta af því sem ég hef gert. En ég hef brotið á gríðarlega mörgum og veit að í mörgum tilvikum dugar ekki að biðjast afsökunar.
En ég vona að það sem ég er að gera í dag muni smátt og smátt með tímanum gera það að verkum að ég verði þekktur fyrir annað en bara glæpi.“
Í þættinum gefur Annþór innsýn inn í hugarheim einstaklings sem leiðist á þessa braut í lífinu. Hann segir margt við glæpaheiminn á Íslandi öðruvísi en fólk heldur.
