Ástandið á Ítalíu hefur verið skelfilegt vegna Covid-19 og hafa tæplega tuttugu og átta þúsund manns látist af völdum sjúkdómsins þegar þetta er skrifað. Þóra Arnórsdóttir fjölmiðlakona hefur búið í Bra á Ítalíu, tæplega þrjátíu þúsund manna bæ um 50 km sunnan við Tórínó undanfarið ár ásamt manni sínum Svavari Halldórssyni og þremur börnum á aldrinum 8,12 og 14 ára. Fjölskyldan hefur verið lokuð inni vegna farsóttarinnar í tæpa tvo mánuði. Þau kæmust ekki heim í dag nema borga fyrir það verulega há fargjöld, mögulega á aðra milljón króna fyrir fimm manns.

Þetta er eitt lengsta útgöngubann í sögu Ítalíu og þótt sjúkdómurinn þar í landi virðist í rénun þá létu engu að síður 333 lífið og 2000 nýsmit voru skráð daginn sem viðtalið var tekið við Þóru, þann 26.apríl sl. Helga Arnardóttir ræðir við Þóru fyrrverandi samstarfskonu sína í Kastljósi um þennan skrýtna tíma sem fjölskyldan hefur þurft að vera lokuð inni og upplifun þeirra í landinu. Þá segir Þóra frá því hvað þessi mikla samvera hefur kennt þeim og gert fjölskyldunni gott, hvernig heimaskóli undir hennar stjórn hefur verið starfræktur og hvernig þau hafa varið tímanum í lestur, spilamennsku, bakstur og eldamennsku.

Tuttugu og fjögurra manna hópur fór í gönguskíðaferð til Mývatns þann 12.mars síðastliðinn, degi áður en tilkynnt var um að samkomubann yrði sett á. Engan í hópnum grunaði hvað væri í vændum en ferðin heppnaðist vel, allir sváfu í sitthvoru herberginu og borðuðu saman í matsalnum en að öðru leyti var ekki mikil nánd í hópnum að frátalinni hópmynd í jarðböðunum. Hópurinn kom heim á sunnudagskvöldi en á þriðjudegi og miðvikudegi fundu nokkrir úr hópnum til flensueinkenna. Áður en vikan var á enda voru 20 af 24 með Covid 19 smit.

Hvorki er vitað hvar fólkið smitaðist né hver smitberinn var.

Helgi Jóhannesson 56 ára lögmaður og fjallagarpur og Andrea Sigurðardóttir 32 ára viðskiptafræðingur og fjallakona voru í þessum hóp og lögðust þau bæði í flensu 2-3 dögum eftir heimkomu.

Helga Arnardóttir ræðir við þau í gegnum allt Covid 19 veikindaferlið sem tók hátt í 20 daga hjá þeim.

Langvarandi svefnleysi getur haft afdrifarík áhrif á bæði andlega og líkamlega heilsu. Svefninn er ótrúlega vanmetið fyrirbæri, við höldum öll að við getum bætt okkur upp svefnleysi en rannsóknir sýna núna með óyggjandi hætti að við bætum okkur það aldrei upp ef við missum hann á annað borð. Það myndast bólgur í líkamanum við svefnleysi og það getur átt stóran þátt í þunglyndi og ofþyngd svo dæmi séu tekin þar sem hormónastarfsemin raskast, ásamt fjölmörgum öðrum líkamlegum og geðrænum kvillum. Erla Björnsdóttir sálfræðingur og doktor í svefnrannsóknum er síðasti gestur Helgu Arnardóttur í fyrstu seríu af Lifum lengur. Hún er höfundur bókarinnar Svefn og hún fræðir hlustendur um skaðsemi svefnleysis, hvernig hægt er að breyta slæmum svefnvenjum með einföldum leiðum og gefur góð ráð til að ná betri betri svefni í þágu heilsunnar.

Hvernig getum við haft áhrif á okkar andlegu vanlíðan með beinum hætti? Margir eru eflaust ráðalausir við eigin vanlíðan en með því að breyta þankagangi okkar getum við haft bein áhrif á líðan okkar. Helga Arnardóttir ráðgjafi um andlega heilsu hefur starfað fyrir fjölmörg félagasamtök á borð við Geðrækt, Grettistak og Bataskólann svo eitthvað sé nefnt og haldið fjölda fyrirlestra um þetta málefni. Hún er með MSc í félags- og heilsusálfræði og próf í jákvæðri sálfræði. Hún fullyrðir að við getum haft djúpstæð áhrif á okkar andlegu heilsu eins og við hlúum að líkama okkar, hreyfum okkur, nærumst vel og fáum góðan svefn. Hún ræðir við Helgu Arnardóttur alnöfnu sína og umsjónarmann hlaðvarpsins Lifum lengur um hvernig við getum brugðist við eigin vanlíðan með ýmstum leiðum, horfst í augu við hana og líka snúið henni við með því að hlúa að þáttum sem skipta okkur máli en við vanmetum svo oft.

Öll þekkjum við skömmina en gerum við okkur grein fyrir því að hún er mögulega að valda okkur heilsubresti eða andlegri vanlíðan án þess að við tökum eftir því? Guðbrandur Árni Ísberg sálfræðingur er höfundur nýrrar bókar sem ber heitið Skömmin úr vanmætti í sjálfsöryggi. Hann segir skömmina oft taka á sig margvíslegar myndir og smeygja sér inn á ótrúlegustu tímum við óvenjulegustu aðstæður án þess að við gerum okkur grein fyrir því. Hann segir mikilvægast að þekkja hana, tala um hana og útrýma henni ef hún veldur mikilli andlegri vanlíðan. Bókin tekur á öllum myndum skammarinnar á borð við skammarþunglyndi, skammarviðkvæmni, viðbrögð fólks með fullkomnunaráráttu við skömminni og margt fleira. Guðbrandur Árni ræðir við Helgu Arnardóttur um hvernig við eigum að þekkja skömmina, hvenær hún verndar okkur og hvenær hún hreinlega eyðileggur fyrir okkur í daglegu lífi.

Vissir þú að ef fólk borðar af minni diski þá borðar það 25% minna samkvæmt rannsóknum? Getur verið að við borðum of stóra matarskammta í hugsunarleysi? Ragnhildur Þórðardóttir sálfræðingur eða Ragga nagli eins og flestir þekkja hana hefur mikið talað fyrir næringu í núvitund (mindful eating)og unnið með fjölda einstaklinga sem eru með óheilbrigðar matarvenjur. Hún hefur sérhæft sig í þessum fræðum og segir mikilvægt að við lærum að borða mat á meðvitaðan hátt og að við gefum okkur góðan tíma til að borða í stað þess að gleypa í okkur matinn á methraða. Hún segir líka að uppeldið geti mótað matarvenjur okkar og valdið því að við eigum í óeðlilegu sambandi við mat á fullorðinsárum. Ragnhildur ræðir við Helgu Arnardóttur þáttastjórnanda Lifum lengur og gefur hlustendum góð ráð um heilbrigðari matarvenjur og bendir á öðruvísi leiðir til að njóta matarins á meðvitaðan og eðlilegan hátt.

Af hverju fá mjög fáir súmóglímukappar sykursýki 2 þrátt fyrir ofát og ofneyslu á óhollum mat til að halda þyngdinni uppi? Svarið er einfaldlega: Hreyfing! Þeir hreyfa sig svo mikið á meðan þeir eru í keppnisformi að líkaminn nær að halda öllu kerfinu gangandi án þess að fá sykursýki 2. Hins vegar um leið og þeir hætta að æfa og keppa og draga verulega úr hreyfingu þá byrjar óeðlilegt ástand að myndast í líkama þeirra og sykursýki 2 er handan við hornið. Þetta segir Lilja Kjalarsdóttir doktor í sameindalíffræði og aðstoðarforstjóri KeyNatura. Hún talar við Helgu Arnardóttur í hlaðvarpinu Lifum lengur um hversu varasamt hreyfingarleysi er, hvernig hreyfing getur spornað gegn fjölmörgum sjúkdómum og hjálpað fólki með sjúkdóma að lifa betra lífi. Lilja gefur einnig góð ráð um hvernig hægt er að innleiða hreyfingu í daglegt líf án þess endilega að fara í ræktina og hvetur fólk einfaldlega til að byrja á því að ganga stuttar veglengdir.

Hvernig er hægt að snúa við einkennum efnaskiptaheilkennis og sykursýki 2 með breyttu mataræði og lífstíl? Hentar ketó og lágkolvetnamataræði öllum og hvað segja læknar og rannsóknir um áhrif þessara matarkúra? Gestur Helgu er Guðmundur Freyr Jóhannsson lyf-og bráðalæknir hefur talað fyrir breyttu mataræði á Íslandi í nokkur ár og hvatt til þess að fólk endurskoði slæmar matar- og lífstílsvenjur sínar.

Gestur Helgu í þættinum er Margrét Guðmundsdóttir málfræðingur sem gaf út bókina Konan sem át fíl en grenntist (samt). Hún fjallar um hvernig Margrét náði að létta sig um þriðjunginn af sjálfri sér eftir að hafa átt í samfelldri baráttu við offitu í fimmtán ár.

Gestur Helgu í þættinum er Helgi Héðinsson stefnumótunarfræðingur sem talar um áhrif samfélagsmiðla á andlega líðan okkar og Lífsorðin 14 sem komu honum til heilsu á sínum tíma.