„Ég út­skrifaðist í júní 2019 úr Lista­há­skóla Ís­lands og flutti út til Bret­lands í kjöl­farið, en unnusta mín var þar í námi í kvik­mynda­fram­leiðslu. Hún út­skrifaðist í febrúar 2020 og við ætluðum að taka ár úti og reyna við bransann. Svo kemur Co­vid svo þetta var því miður skamm­líft. Þetta var ævin­týri, en við enduðum á því að flytja heim,“ segir Jónas Al­freð Birkis­son, sem lék ný­verið í sjón­varpsseríunni 1899, sem er að gera allt vit­laust á streymis­veitunni Net­flix.

Að sögn Jónasar líður honum betur á Ís­landi og því hafi flutningurinn heim gert honum gott. Hér ríki meiri sam­staða meðal leikara en ekki stöðug sam­keppni.

„Mér finnst bransinn hér heima miklu meira „faðm­lag“ heldur en bransinn úti. Þar eru allir að berjast um oln­boga­pláss inn í þessa stóru maskínu sem kvik­mynda­bransinn er á Eng­landi. Hérna er þetta miklu meira stuðningur og hjálp. Maður er kannski að prufa fyrir sömu hlut­verk og vinir hérna heima, en það er ekkert nema stuðningur og fólk hvetur hvert annað á­fram,“ segir Jónas.

Fyrsta hlut­verkið sem Jónas landaði hér á landi var í sjón­varps­þátta­röðinni um Stellu Blóm­kvist árið 2021, sem ætti að vera flestum Ís­lendingum vel kunn. Jónas segir að þótt hlut­verkið hafi verið í smærri kantinum hafi það verið skref í áttina að ein­hverju stærra.

„Ég fæ þetta hlut­verk í þáttunum sem að­stoðar­maður innan­ríkis­ráð­herra. Það er nafnið á karakternum. Hann fékk ekki nafn og hét bara þetta. En þrátt fyrir að hlut­verkið hafi kannski verið í mý­flugu­mynd má segja að það hafi verið fyrsta skrefið í að gera þetta að ein­hverri stærðar­gráðu,“ segir Jónas.

Harkaði í ár

Þá hafi tekið við ár þar sem hann hafi verið að harka í bransanum, án árangurs.

„Ég var í tæpt ár að reyna og reyna og fékk engin hlut­verk og enga vinnu. Þetta var enda­laust af prufum og ég fékk enda­laust af nei-um. Ég var samt búinn að á­setja mér að gera þetta af fullum krafti þannig að ég var ekki að vinna við neitt annað. Ég setti alla ein­beitingu í þetta. Og að lokum fékk ég þessa prufu fyrir sjón­varps­þátta­röð sem heitir 1899, fyrir karakter sem er norskur og heitir Einar,“ segir Jónas.

Þátta­röðin 1899 er úr smiðju leik­stjórans Baran bo Odar og hand­rits­höfundarins Jan­tje Friese, þeirra sömu og gerðu þættina Dark, sem eru mörgum Net­flix-að­dá­endum án efa vel kunnir.

Jónas segir tæki­færið til að leika í þáttunum lang­þráð, en hann hafði verið að reyna fyrir sér sem leikari um nokkurn tíma, bæði hér á landi og í Bret­landi.

Sögu­svið 1899 er um borð í skipi sem er á leið frá Lundúnum til fyrir­heitna landsins, Ameríku, um alda­mótin 1900. Sögu­þráðurinn fylgir fjölda fólks af hinum ýmsu þjóð­ernum, sem allt á það sam­eigin­legt að þrá betra líf í landi tæki­færanna.

Tökur hófust í Ber­lín í Þýska­landi í maí í fyrra og stóðu fram í byrjun nóvember.

Talað á níu tungu­málum

Jónas segir tímann ytra hafa verið ein­stak­lega skemmti­legan, þrátt fyrir tíðar ferðir til Ber­línar með til­heyrandi Co­vid-prófum, sótt­kvíum og sótt­kvíar­hótelum.

„Þetta var æðis­legur tími. En það er eitt sem er mjög á­huga­vert við þessa þætti, sem er að þeir eru fjöl­þjóð­legir. Það er leikið á ó­trú­lega mörgum tungu­málum, mjög ó­líkt því sem gerist oft í svo stórum verk­efnum þar sem allir tala ensku, sama hvaðan þeir eru. Þarna er bara haldið í sannindin, þannig að ef þú ert frá Portúgal, þá talar þú bara portúgölsku og þú skilur ekkert endi­lega þýsku,“ segir Jónas og heldur á­fram:

„Ég er til dæmis að leika á norsku og Danirnir leika á dönsku. Norð­maðurinn og Daninn skilja hvor annan en þeir skilja ekki Frakkann.“

Tungu­málin sem eru töluð í þáttunum eru níu talsins, allt frá kín­versku og portúgölsku til ensku og dönsku. Jónasar segist hafa verið mjög stressaður yfir því að vera með ís­lensku­skotna norsku.

„Það voru tungu­mála­full­trúar á töku­stað sem töluðu tungu­málin sem við vorum að leika á, til þess að þýða fyrir leik­stjórann. Hann er þýskur og talar náttúru­lega ekki öll þessi tungu­mál. Og ef hann var á­nægður með leikinn gat hann spurt þennan full­trúa hvort textinn og flutningurinn hefði verið í lagi. Ég var aðal­lega stressaður yfir að ég myndi vera með geggjaðan ís­lenskan hreim á norskunni minni, en allt ferlið fékk ég engar at­huga­semdir,“ segir Jónas.

Eftir að þættirnir komu út hafi hann svo heyrt frá Norð­manni, sem hefur um­sjón með vali á leikurum, að hann hafi verið mjög sann­færandi sem Norð­maður.

„Ég er alinn upp í Noregi og fæddist þar, þannig að ég náði því á­gæt­lega að leika á norsku. Báðir for­eldrar mínir voru úti í námi þegar ég fæddist og við bjuggum þar þangað til ég var þrettán ára, með stuttum stoppum hér og þar. Ég byrjaði minn leik­listar­feril í raun og veru þar, en ég var í barna- og ung­linga­leik­hóp frá átta ára aldri og þangað til ég flutti heim,“ segir Jónas og bætir við:

„Þannig að upp­vaxtar­árin hjálpuðu til að halda í norskuna, þrátt fyrir að orða­forðinn hjá mér sé kannski svo­lítið tánings­legur.“

Þakk­látur fyrir tæki­færið

Jónas segist gríðar­lega stoltur og þakk­látur fyrir að hafa fengið að taka þátt í þessu verk­efni. Hann sé í skýjunum með við­tökurnar eftir að þátta­röðin kom út á Net­flix.

„Ég er samt ekki beint sjóaður í þessu, að vita hvað eru góðar við­tökur á Net­flix og hvað ekki, en þetta var vin­sælasta sjón­varps­efnið þar í síðustu viku og var númer eitt í ein­hverja sex daga þegar ég tékkaði síðast, af þeim níu­tíu löndum sem Net­flix tekur sinn gagna­grunn út frá. Sem er náttúru­lega bara ó­trú­legt,“ segir Jónas og bætir við:

„Það var nánast allur heimurinn að horfa á 1899 í síðustu viku – og það er náttúru­lega bara sturlað. Fyrstu fjóra dagana var átta­tíu milljónum klukku­stunda streymt af 1899 um allan heim. Það er bara magnað og ég er svo þakk­látur fyrir að hafa fengið að taka þátt í þessu,“ segir Jónas.

Spennandi verk­efni fram undan

Jónas er með mörg járn í eldinum þessa dagana, en hann hefur verið iðinn við kolann í leik­listinni síðustu mánuði. Hann segir mörg spennandi verk­efni fram undan, en þó megi hann ekki tala um nokkur þeirra að svo stöddu.

„Ég get alveg talað um það sem ég er búinn að leika í, en ekki það sem er að koma. Ég vil ekki „jinx-a“ það sem er ó­komið. En ég var í tökum í Ung­verja­landi á þætti sem heitir FBI International, en hann kemur út í desember. Síðan er bíó­mynd sem er að koma á Net­flix, Heart of Stone, sem Gal Gadot leikur í og var í tökum hérna heima líka, en ég var í smá hlut­verki í þeirri mynd,“ segir Jónas og heldur á­fram:

„Ég fór út til Bret­lands til að leika í myndinni og á móti stór­stjörnu eins og Gal Gadot, sem var dá­lítið fyndin upp­lifun. Að hitta ein­hvern sem maður hefur séð hundrað sinnum á skjánum – og svo er hún þarna, og ég líka,“ segir Jónas.

Þá var Jónas að leika í sinni fyrstu ís­lensku bíó­mynd sem ber heitið Natatorium og kemur út á næsta ári. Myndinni er leik­stýrt af Helenu Stefáns­dóttur, en hún skrifar einnig hand­ritið.

Jónas segir bjarta tíma fram undan, en fyrst og fremst finni hann fyrir þakk­læti fyrir þau tæki­færi sem hann hafi fengið síðast­liðið ár. Slík tæki­færi séu alls ekki gefin.

„Þetta er ein af á­hættunum þegar maður á­kveður að verða leikari, því það eru aðrir sem ráða því hvort ég er ráðinn í verk­efni eða ekki. En þetta er ó­trú­lega skemmti­legt og ég er búinn að eiga sjúk­lega við­burða­ríkt ár og er mjög spenntur fyrir því sem koma skal,“ segir Jónas.