„Engin á­stæða til að hafa uppi stór orð um svartan dag“

Bjarni Bene­dikts­son, fjár­mála­- og efnahagsráð­herra og for­maður Sjálf­stæðis­flokksins, segir enga þörf á því að hafa á­hyggjur af orð­spori Ís­lands eftir dóm yfirdeildar MDE í dag.

„Það er engin á­stæða til að hafa uppi stór orð um svartan dag í réttar­sögunni, eða hafa á­hyggjur af orð­spori Ís­lands, vegna dóms MDE frá því í dag, líkt og stjórnar­and­stæðingar hafa sagt,“ skrifar Bjarni á Face­book síðu sinni í kvöld en ríkisstjórnin hefur verið harðlega gagnrýnd eftir niðurstöðuna.

„Helstu laga­legu á­lita­málum að ís­lenskum rétti hafði þegar verið svarað af Hæsta­rétti Ís­lands. Annars vegar í málum sem vörðuðu skaða­bóta­skyldu ríkisins gagn­vart um­sækj­endum um stöðu dómara við Lands­rétt. Hins vegar hafði verið dæmt um það, hvort skipan til­tekinna dómara sem ekki voru á lista hæfnis­nefndar um 15 hæfustu, hefði á­hrif á niður­stöður þeirra mála, sem þeir höfðu dæmt,“ segir hann enn fremur og vitnar síðan í Hæsta­rétt Ís­lands frá því í maí 2018:

,,Er að þessu öllu virtu ekki næg á­stæða til að draga á rétt­mætan hátt í efa að á­kærði hafi, þrátt fyrir ann­marka á máls­með­ferð dóms­mála­ráð­herra, fengið notið í Lands­rétti rétt­látrar með­ferðar máls síns fyrir ó­háðum og ó­hlut­drægum dóm­endum."

„Ekkert fær haggað niður­stöðu Hæsta­réttar“

Minnir Bjarni jafn­framt lands­menn á að Hæsti­réttur Ís­lands, æðsti dóm­stóll landsins, hefur þannig komist að „skýrri niður­stöðu um þetta mikil­væga á­lita­mál.“

„Fyrir­fram var ljóst að þetta gat ekki breyst með dómi MDE því dóm­endur á Ís­landi skulu í em­bættis­verkum sínum fara einungis eftir lögunum, líkt og segir í stjórnar­skránni. Niður­stöður MDE eru ekki bindandi, ganga ekki framar ís­lenskum lögum.“

Að mati Bjarna hefur verið of lítið fjallað um inn­tak þeirrar þeirrar þjóð­réttar­legu skuld­bindingar sem felst í aðild Ís­lands að Mann­réttinda­sátt­mála Evrópu.

„Í dóminum er komið að­eins inn á þetta at­riði og bent á að ríki skuli, eftir at­vikum, gera ráð­stafanir til að bæta úr á­göllum í sam­ræmi við niður­stöður dómsins. Í þessu til­viki sýnist mér, í þessu sam­hengi, ekki þurfa að gera neinar sér­stakar ráð­stafanir, m.a. vegna þess að þessi lög, þetta fyrir­komu­lag við skipan Lands­réttar, var ein­skiptis at­burður. Þó er sjálf­sagt að dóms­mála­ráðu­neytið leggi á þetta mat og bregðist við ef á­stæða þykir til. Það breytir ekki hinu að ekkert fær haggað niður­stöðu Hæsta­réttar sem rakin er að framan.“

Þá skrifar hann einnig um að pólitískum á­tökum um skipan Lands­réttar hér heima gleymist oft að ræða málið sjálft. „Kannski gleymist það ekki. Það hrein­lega hentar ekki mál­stað sumra að ræða mál­efna­lega um niður­stöðuna. Þetta er aug­ljóst af upp­hrópunum nokkurra úr stjórnar­and­stöðunni í dag.“

Hann bendir einnig á að það séu ó­um­deild grund­vallar­réttindi í lýð­ræðis­þjóð­fé­lagi að geta látið reyna á laga­lega stöðu sína fyrir hlut­lausum dóm­stóli. Í þessu máli vildi ein­stak­lingur sem dæmdur hafði verið fyrir ölvunar­aktstur, og reyndar játað brot sitt, spyrja dóm­stóla hvort hann hefði fengið að njóta­ þeirra grund­vallar­réttinda sem honum eru tryggð í stjórnar­skrá.

Bótakröfu hafnað og dómurinn óraskaður

„Í málinu var látið reyna á það, hvort ann­markar við skipan Lands­dóms hefðu mögu­lega á­hrif á réttar­stöðu hins dæmda. Hvort hann ætti rétt á ó­merkingu dómsins. Til vara krafðist hann sýknu, þótt hann hefði játað brot sitt. Málið tapaðist í Hæsta­rétti,“ skrifar Bjarni.

„Og í dag var bóta­kröfu hans hafnað af MDE. Ekki verður því annað séð en að staða hans sé, eftir alla þessa máls­með­ferð, hin sama og eftir dóm Lands­réttar. Dómur Lands­réttar stendur ó­ra­skaður. Í því er ekkert ó­vænt. Það lá fyrir strax í maí 2018. Og í dag varð ljóst að engar bætur verða greiddar. Þessi niður­staða málsins virðist ekki skipta suma neinu máli. En þetta mál snerist nú samt fyrst og fremst um þetta allan tímann,“ skrifar Bjarni að lokum en færslu hans má lesa hér að neðan.