Breytingar á sótt­varna­lögum fyrir þingið á næstunni

Heil­brigðis­ráð­herra kynnti frum­vart til breytinga á lögum um sótt­varnir fyrir ríkis­stjórn í vikunni og mun leggja það fyrir Al­þingi á næstunni. Meðal helstu breytinga á lögunum má nefna að skýrar verði kveðið á um skyldur ein­stak­linga sem lækni grunar að séu haldnir smit­sjúk­dómi, máls­með­ferð á­kvarðana um að setja fólk í sótt­kví og um að sótt­varna­ráð skuli vera ráð­gefandi við stefnu­mótun og hlut­verk þess skarist ekki við hlut­verk sótt­varna­læknis sjálfs.

Starfs­hóp á vegum heil­brigðis­ráð­herra var gert að skýra á­kvæði laga um opin­berar sótt­varna­ráð­stafanir í ljósi fenginnar reynslu af Co­vid-19. Hópurinn hefur lokið störfum og skilað ráð­herra drögum að frum­varpinu sem hún kynnti svo fyrir ríkis­stjórn.

Í til­kynningu frá ráðu­neytinu segir að sér­stak­lega hafi verið horft til á­lits­gerðar Páls Hreins­sonar við gerð frum­varpsins, sem hann vann að beiðni stjórn­valda og fjallar um vald­heimildir sótt­varna­læknis og heil­brigðis­ráð­herra til opin­berra sótt­varna í ljósi megin­reglna stjórn­sýslu­réttar og mann­réttinda­á­kvæða.

Þannig er aðal­lega verið að skýra betur á­kvæði í sótt­varna­lögum sem snúa að opin­berum sótt­varna­ráð­stöfunum.

Frum­varpið hefur enn ekki verið lagt fram og drög að því ekki gerð opin­ber en skila­bréf starfs­hópsins til ráð­herra má nálgast hér. Í til­kynningu frá ráðu­neytinu segir þó að þetta verði helstu breytingar á lögunum sem lagðar eru til:

• orðskýringar með helstu hugtökum s.s. samkomubanni, sóttkví og einangrun,
• svæðisskipting sóttvarna skýrð og kveðið á um umdæmislækna sóttvarna,
• skýrt kveðið á um að sóttvarnaráð skuli vera ráðgefandi við stefnumótun og að hlutverk þess skarist ekki við hlutverk sóttvarnalæknis,
• skýrt kveðið á um að sóttkví, stöðvun atvinnurekstrar og útgöngubann séu hluti af opinberum sóttvarnaráðstöfunum,
• ákvæði alþjóðaheilbrigðisreglugerðarinnar um sóttvarnaráðstafanir gagnvart ferðamönnum leidd í lög og gjaldtökuheimildir vegna ráðstafana gagnvart ferðamönnum færðar til samræmis við ákvæði alþjóðaheilbrigðisreglugerðarinnar,
• málsmeðferð ákvarðana um að setja fólk í sóttkví eða einangrun skýrð,
• kveðið á um meðferð máls fyrir dómi ef einstaklingi er gert að sæta einangrun eða sóttkví gegn vilja sínum,
• skýrar kveðið á um skyldur einstaklinga sem lækni grunar að sé haldinn smitsjúkdómi

Þörf á endurskoðun stjórnsýslu sóttvarnamála

Starfshópurinn segir þá að þörf sé á endurskoðun ákvæða um stjórnsýslu sóttvarnamála. Hún var ekki á verksviði hópsins en það er mat hans að tilefni sé til slíkrar endurskoðunar. Einkum er vísað til þess að sóttvarnalæknir sé starfsmaður embættis landlæknis og ekki skipaður af ráðherra þrátt fyrir þær umfangsmiklu valdheimildir sem sóttvarnalæknir hefur.

Hópurinn bendir einnig á að lítið sem ekkert sé fjallað um hlutverk helstu heilbrigðisstofnana landsins í farsóttum, til dæmis Landspítalans. Því er talið tilefni til að endurskoða einnig stjórnsýslu sóttvarna í tengslum við heildarendurskoðun sóttvarnalaga þegar sér fyrir endann á heimsfaraldrinum.

Formaður starfshópsins var Sigurður Kári Árnason. Aðrir í hópnum voru Dagrún Hálfdánardóttir, tilnefnd af embætti landlæknis, Inga Þórey Óskarsdóttir, tilnefnd af dómsmálaráðuneytinu, Haraldur Briem, tilnefndur af sóttvarnalækni, Ólafur Baldursson, tilnefndur af Landspítala, Sigríður Dóra Magnúsdóttir, tilnefnd af Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins og Víðir Reynisson, tilnefndur af embætti ríkislögreglustjóra. Starfsmaður hópsins var Rögnvaldur G. Gunnarsson.